Kalaja e Elbasanit

Kalaja e Elbasanit ndodhet në qendër të qytetit të Elbasanit dhe dikur ishte një kështjellë ushtarake. Kjo kala, 2000-vjeçare, është një ndërtim romak, e ndërtuar në fillim të shekullit III e.s., si një fortifikim ushtarak për të strehuar një legjon dhe për të siguruar kontrollin e rrugës Egnatia, e cila në atë kohë ishte një arterie e rëndësishme e Perandorisë Romake. Rruga Egnatia kalonte përmes saj dhe ishte një rrugë kyçe në atë periudhë. Si një objekt shumë i rëndësishëm historik, kalaja është shpallur monument kulture. Kalaja, së bashku me muret përreth, pasqyron rëndësinë ushtarake të qytetit të Elbasanit gjatë periudhës së hershme osmane. Muri jugor dëshmon për dimensionet dhe forcën e fortifikimeve. Gjithashtu, disa nga materialet nga periudhat romake dhe bizantine, të përdorura gjatë rindërtimit nga Mehmed II, mund të shihen qartë në themelet e kullës jugperëndimore. Kjo kala kishte 26 kulla, të vendosura në distanca të barabarta me një lartësi prej 9 metrash. Luftërat barbare gjatë shekujve IV–V e.s. shkatërruan fortesat, dhe u desh ndërhyrja e perandorit bizantin me origjinë Dardane, Justiniani, për të rindërtuar fortesën mbi themelet e vjetra. Sot, është ruajtur vetëm porta jugore e kalasë. Fortesa ishte rrethuar nga një hendek, i mbushur duke devijuar përroit e Zaranikës. Brenda kësaj kalaje ndodhen shumë monumente kulturore, si dhe potenciale intelektuale të kulturës kombëtare, pasi aty ku lind kultura e mendjes, lind edhe kultura e arkitekturës. Banjoja e Sinan Pashës, e cila ndodhet brenda mureve të kalasë, është shumë mirë e ruajtur; ajo u ndërtua në fillim të shekullit XIX. Kulla e Sahatit, e ngritur në vitin 1899 me një lartësi prej 30 metrash, është sot një nga monumentet e njohura të qytetit, të cilin çdo vizitor e sheh. Xhamia e Mbretit është një nga xhamitë më të vjetra në Shqipëri, duke datuar që nga viti 1492, e ndërtuar gjatë kohës së Sulltan Bayezid II. Ndërsa kisha u ndërtua në vitin 1833 nga besimtarët e krishterë, mbi themelet e një kishe të vjetër. Ky mozaik i monumenteve kulturore brenda mureve të kalasë plotësohet nga shtëpi të vjetra karakteristike, disa prej të cilave kanë statusin e monumenteve kulturore, duke krijuar lagjen Kala, së bashku me ndërtime të tjera. Kalaja e Elbasanit, së bashku me monumentet e tjera brenda saj, është transformuar në një atraksion turistik që tërheq vizitorë nga e gjithë bota.