Kalaja e Dorëzit

Kjo kala ishte pika kontrolluese e rrugës së lashtë që lidhte Durrësin, përmes luginës së Erzenit, me luginën e Shkumbinit dhe deri në Maqedoni. Kalaja e Dorëzit i përket atyre vendbanimeve të fortifikuara që shënojnë fillimin e procesit të urbanizimit në territoret e njohura në kohët e lashta si Mbretëria ose Lidhja (Koinon) e Parthinëve. Fillimisht datuar si një vendbanim nga vizitori i parë H. Ceka (1948) në shekullin V p.e.s.; më vonë datuar në Epokën e Hershme të Hekurit nga S. Islami dhe M. Korkuti, për shkak të pamjes primitive të mureve. Sipas analizës së teknikave të ndërtimit dhe karakteristikave të planit, kjo kala daton përafërsisht në shekujt VII–VI p.e.s. si një qendër proto-urbane. Impresioni i parë kur viziton Kalaja e Dorëzit është se pak gjurmë të lashtësisë janë ruajtur. Por, përkundrazi, muret e saj zbulojnë një histori interesante me 4 periudha ndërtimi që mbulojnë 1200 vjet, duke filluar nga shekulli VI p.e.s. deri në shekullin VI e.s.